Sıfırdan Başlayarak Etkileyici Sunum Nasıl Planlanır?

How-to-Plan-an-Impressive-Presentation-From-Scratch-1

Sunum süreci, organize olarak planlanması ve içgörüye dayandırılması gereken bir tasarım sürecidir. Bu noktada, sunum tasarımı oluşturmak için sürecin planlama ve projelendirme ayaklarının da sistemli yapılması gerekir. Sunumda anlatım teknikleri ve hikayeleştirme gibi yöntemlerin daha etkili bir sunum deneyimi ortaya koyduğu rakamsal olarak da ispatlanmıştı.

Yapılan araştırmalara göre katılımcıların %63’ünün sunumlarda anlatılan hikayeleri hatırlarken, yalnızca %5’inin istatistiki verileri hatırladığını biliyor muydunuz? Sanırım tek başına bu bilgi bile işimizin ne kadar zor olduğunu anlamamıza yardımcı olacaktır. Evet işimiz zor ama imkansız değil, biraz bilgi ve biraz deneyimle sihirli bir deyneğe ihtiyaç duymadan izleyiciyi şaşırtacak sunumlar hazırlayabiliriz.

Etkileyici sunum konuşmacının izleyiciyle kurduğu ilişkinin iz bırakması anlamına gelir. Etkileyici bir sunum tasarlamanın yolu ise kitleye uygunluk, açılış, kurgu, içerik ve hikaye anlatımı, görsel elemanlar, sunuş ve sonuç adımları gibi detayları özenle planlamaktan geçer.

Peki Etkileyici Sunum Tasarlarken Neleri Planlamalısınız?

Sunum tasarım tasarım sürecinde dikkat edilmesi gereken birçok etken olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu bağlamda sunum tasarlarken dikkat edilmesi gereken birçok etken de mevcuttur. Hem format açısından hem de etki açısından ortaya daha nitelikli bir iş koyabilmek adına bazı sorular sormak süreç boyunca faydalı olabilir. Bu noktada daha etkili bir sunum tasarımı ortaya koyabilmek adına dikkat edilmesi gereken noktaları sıralayacağız.

Dinleyicide Etki Yaratmanın Püf Noktaları Neler?

Bu yazıda en baştan başlayarak etki yaratan bir sunum planlamanın püf noktalarını konuşuyor olacağız. Peki o zaman ister yüzlerce olsun isten birkaç kişi, yaptığınız sunumlarla istatistikleri değiştirmeye hazır mısınız?

Etkileyici Sunum İçin Hedef Kitlenizi Tanıyın

Etkileyici Sunum İçin Hedef Kitlenizi Tanıyın

Şirket çalışanları, müşteriler ya da olası yatırımcılar; sunumunuzu kime yaptığınızı göz önünde bulundurmak başarılı bir sunum için ilk yapmanız gerekenlerden. Çünkü karşınızdaki kitlenin sizden beklentilerini bildiğinizde hem tatmin edici bir sunum tasarlayabilir hem de kullanacağınız sunum tekniğini en iyi şekilde seçebilirsiniz.

Sunum hazırlanırken izleyicinin sunum sonunda ne edinmiş olmasını ya da neleri hatırlamasını istediğinizi belirlemeniz iyi bir başlangıç olacaktır. Bunlara temelde sunumun hedefleri de diyebiliriz. Hedeflerinize karar verdikten sonra, bu hedefe ulaşmak için kitlenizle nasıl bir iletişim kurmanız gerektiğini belirleyebilirsiniz. Her zaman dinleyicileriniz ile aynı dili konuşmanın yollarını aramalısınız.

Hedef kitlenin dilinden konuşmak, aynı dili konuşmak anlamına gelir. Bununla şunu söylemek istiyorum: eğer izleyiciniz sektörel jargona hakim değilse, daha açıklayıcı ya da daha sade bir dil kullanmanız gerekir. Farklı jargonlar ile kurgulanan sunum, ne kadar yaratıcı ya da zengin olursa olsun hedeflerine ulaşmada başarılı olamaz.

Bu aşamada kendinize şu soruları sorun:

  • Hedef kitleniz anlatacaklarınızla ilgili ne kadar bilgiye sahip?
  • Hedef kitle anlatacaklarınızla ne kadar ilgili?
  • Onlara verdiğiniz yeni bilgiler hangileri?
  • Hedef kitleniz sizden bu sunumda neler bekliyor?
  • Hedef kitlenize sunum sonunda ne katmak istiyorsunuz?

Her zaman bu sorulara tamamen net bir cevap veremeyebilirsiniz. Yine de sunumunuzu en iyi şekilde hazırlamak için bu yeterli bilgiye ulaşmak için kendinize zaman tanıyın.

Dikkat Çekici Bir Giriş Yapın

Dikkat Çekici Bir Giriş Yapın

Sahneye çıktığınız zaman yarattığınız ilk etki, sunumun kaderini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Çünkü girişinizi nasıl yaptığınız sunumun devamını nasıl getireceğinize dair ipuçları verir. Bunun yanı sıra etkileyici bir giriş, izleyicinin sunuma dikkatini vermesi, ilgisini çekmek ve inandırıcılığı sağlamak için de önemli bölümlerden biridir. İzleyiciyle iletişiminiz nasıl başlarsa, öyle devam eder.

Girişte nelerden bahsedeceğinize ve bu sunumla nereye varmak istediğinize dair ipuçları verin. Dikkat çekici giriş için kullanabileceğiniz pek çok sunum anlatım tekniği mevcut. Etkileyici fotoğraflar, anlatacağınız içeriğe dair bir duygu yaratan hikaye, ilgiyi anlatımınıza çeken sorular, merak uyandıracak bir video ve hatta çarpıcı veriler bile dikkat çekici bir giriş yapmanıza yardımcı olabilir.

Her zaman çok yaratıcı olmak zorunda değilsiniz. Anlatacağınız konuya bağlı olarak bazen çok minimal bir üslup tahmin etmediğiniz sonuçlar verebilir. İşin yaratıcı kısmına odaklanıp asıl meseleden uzaklaşmamaya özen gösterin. Belki örnek olabilecek farklı sunumlara göz atıyorsunuz ve harika sunumlar buluyorsunuz. Ancak her sunumun aynı materyaller veya yöntemlerle aynı sonucu vermeyeceğini unutmayın.

Temiz ve Planlı Bir Kurgu Tasarlayın

Temiz ve Planlı Bir Kurgu Tasarlayın

Sunumunuzun içeriğinin derli toplu aktarılması için başlangıçta bir yol haritası belirlemenizi öneririm. Bu planı gerekli durumlarda dinleyiciye de aktarabilirsiniz. Böylece izleyicinin sizi takip etmesine ve konuyla bir bağ kurmasına yardımcı olmuş olursunuz.

Sunumunuzu kurgularken etkileyici bir sunum tasarımı ortaya koyabilmek adına dikkat edilmesi gereken etkenleri içeren yazıya da link vasıtasıyla ulaşabilirsiniz.

Sunumunuzda zaman zaman doğaçlama ilerleyebilirsiniz. Ancak her sunumun daha önceden kurgulanmış bir çerçevesi olmalı. Böylece anlattıklarınızın akılda kalması ve bir amaca hizmet etmesi mümkün olabilir.

İçeriğinize ve yaratmak istediğiniz etkiye en uygun tekniği belirleyerek etkileyici bir sunum yapısı oluşturun. Sunumunuzun giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini ayrı ayrı kurgulayarak örneklere ne zaman yer vereceğinize, ne zaman hikaye anlatmanız gerektiğine karar verin. Sunumunuzun tekdüze olmaması ve kontrolden çıkmaması için temiz ve planlı bir kurgu büyük önem taşıyor.

Sunacağınız Veri ya da Fikirleri Özenle Belirleyin

Sunacağınız Veri ya da Fikirleri Özenle Belirleyin

Sıklıkla yapılan hatalardan biri, mikrofonu eline almışken kelimenin tam anlamıyla her şeyi anlatma çabasıdır. Ancak, sahnede kalacağınız sürenin kısıtlılığını ve izleyicinin yorulma ve sıkılma ihtimalini düşünürsek, zamanı verimli kullanmanız ve mümkün olan en yüksek dönüşümü elde etmeniz için sunacağınız veri ya da fikirleri özenle belirleyin.

Bu fikirler ortaya çıktıkça sunumunuz da kendiliğinden belli ölçüde şekillenecektir. Sürenizi göz önünde bulundurarak neleri anlatacağınızı belirleyebilirsiniz. Toplam 15 dakikanız varsa altı farklı konuya değinmemeye çalışın. En fazla üç ana alt başlık altında sözlerinizi toparlamanız daha etkili olabilir. Bu yüzden en önemli alt başlıkları seçmeye özen gösterin.

Örneğin, yeni bir ürünün tanıtımını yapıyorsanız, ürünün gerçekten ilgi çekecek özelliklerinden bahsedin. Hemen her benzeri üründe yer alan özelliklere uzun uzun zaman ayırmayın.

Ya da şirket çalışanları için yıl sonu toplantısında sunum yapıyorsanız, hemen her departmandan bahsederek tüm çalışanların ne kadar önemli olduğunu hissettirmeniz gerekir. Anlatılacaklar listenizi daraltmaya odaklanıp, son verilere dolaylı etkisi olan departmanlardan söz etmediğinizde bu departman çalışanlarının ilgisini ve motivasyonunu kaybetmesine yol açabilirsiniz. Bu nedenle ne anlatacağınızı belirlemeye özen gösterin.

Nelerden bahsedeceğinizi belirlerken şu sorulara cevap aramak işinizi kolaylaştırabilir:

  • Bu sunumla varmak istediğiniz yer neresi?
  • Belirlediğiniz alt başlıklar birbiriyle uyumlu ve tutarlı mı?
  • Belirlediğiniz alt başlıklar hedefinize hizmet ediyor ve izleyicinin ihtiyacını karşılıyor mu?
  • Bu konuda ilgiyi canlı tutabileceğiniz zaman planı nedir?

Anlatacak Hikayelerinizi İyi Seçin

Hikaye anlatımı, sunumların en etki yaratan unsurları arasında yer alıyor, ancak yalnızca doğru hikayeler kullanıldığında ve gerektiği kadar zaman ayrıldığında. Hikayeler konusunda yararlanabileceğiniz farklı yöntemler var. Örneğin, iyi kurgulanmış bir hikayeyi tüm sunuma yayabileceğiniz gibi, izleyicide belli bir duygu yaratmak istediğiniz zamanlarda daha kısa hikayeler kullanabilirsiniz.

Sunumlarda hikaye anlatımıyla ilgili yapılan en yaygın hatalardan biri sürekli kendi başarı hikayelerinden bahsetmektir. İzleyici sizin hikayenizi elbette duymak ister, ancak bu hikayeleri motivasyon verecek seviyede tutun. Çünkü izleyici aslında kendine bir şeyler katmak, kendine değer verildiğini görmek ister. Çünkü insan psikolojisi böyledir. Hikayelerinizin izleyicinin hayatına dokunduğundan emin olun. Böylece planlamada ilk adımın önemi bir kez daha ortaya çıkıyor.

Görsel Elemanlarınızla Akıllara Kazının

Görsel Elemanlarınızla Akıllara Kazının

Sunumdaki en sık karşılaşılan sorunlardan biri de genel olarak yanlış görseleri seçmektir. Görsel elemanlar, hikayeler ve çarpıcı verilerle birlikte sunumların en hatırda kalan kısımlarıdır. Bu durumu avantaja çevirmek için sunumun konsept tasarımından font seçimine kadar tüm detayları önem taşır. Sunumuz boyunca tercih ettiğiniz görsel karakter, sunumunuzun atmosferini belirler. Bu atmosfere destekleyen fotoğraf ve grafik seçimleriyle yaşanabilir bir özellik katabilirsiniz.

Kullandığınız renkler her zaman kurumsal renkleriniz olmak zorunda değil. Bu aşamada daha konsept bir yaklaşım belirleyerek kurumsal kimliğinizi sunumun atmosferiyle buluşturan renkler ve dolayısıyla tasarım tercih edebilirsiniz. Böylece sunumunuz görsel elemanların gücüyle çok daha büyük bir etki yaratır.

Sunumda anlatım tekniğinizi doğru görselleştirdiğinizde akılda kalma ve dikkati üzerinizde toplama şansınızı büyük oranda arttırmış olursunuz. Sunumunuzda yer verdiğiniz görsel elemanların doğru bir kompozisyonda servis edildiğinden emin olmak için ilgili yazıma göz atmayı unutmayın.

Sunucu Olarak Tarzınızı Belirleyin

Sunucu Olarak Tarzınızı Belirleyin

Sunum yapan kişinin, sunucu olarak seçtiği tarz diğer tüm etkenlerle uyum içinde olmalıdır. Sunucunun tarzı, sunumun kültürünü belirler. Bu nedenle tavrınız, mimikleriniz ve izleyiciyle nasıl bir iletişim kurduğunuz büyük önem taşır. Sunucu olarak karakterinizi belirlerken, yaratmak istediğiniz duygu ve etkiyi göz önünde bulundurmalısınız.

Ekip lideri misiniz yoksa ekibin bir parçası mı? Yeni bir fikir ortaya koyan bir kahraman mısınız yoksa harika çalışmalar için teşekkür eden minnettar bir patron mu? Duracağınız yeri belirlediğiniz ve bu yerin tam anlamıyla farkında olduğunuz zaman gerçekten sunucu olarak etki yaratabilirsiniz. Sunumunuzla akıllarda yer etmek istiyorsanız, karakteriniz ne olursa olsun iletişimi dinleyiciyle aynı yerden kurmanız gerekiyor.

Tüm Sunumu Toparlayan Bir Final Hazırlayın

Tüm Sunumu Toparlayan Bir Final Hazırlayın

Sorunsuz bir sunum yapmış olsanız bile sunumun geleceğe taşınması yönündeki adımı finalde yapacaksınız. Sahnedeki kişi olmanın sorumluluklarından biri de ileriye dönük ilham vermektir. Finalde umut veren, potansiyeli ortaya çıkaran bir etki yaratmaya odaklanın. Artık söyleyeceğiniz her şeyi söylediniz, siz sahneden indikten sonra insanlar sizi nasıl hatırlasın istiyorsunuz?

Finalde kısaca sunumu özetleyebilirsiniz, ancak özet kısmının kısa olduğundan ve yeni bir fikir ya da bilgi eklemediğinden emin olmalısınız. Bu sunumun yarım kaldığı hissi verir. Söylediğiniz her konunun tamamlandığına emin olun ve bundan sonra sizi ve izleyenleri neler beklediğine dair ipucunu verin.

İnsanları harekete geçmeye ve birlikte sorumluluk almaya ikna eden bir finalle sunumunuzu başarıyla tamamlamış olursunuz. Hatta sunumdan sonrasını da planlarınıza dahil ederek, katılımcıların bu sunumdan neler kazandığını fark etmelerini sağlamak da yarattığınız etkiyi arttırır.

Sonuç

Sonuç olarak, dinleyiciyi merkeze alarak planlanan sunum, eşitlikçi bir dil kullanımı, sürekli gözlem ve dikkat çekici bir anlatım ile etkileyici sunumlar mucize olmaktan çıkıyor. Dinleyicinin sunumdan etkilenerek bağ kurabilmesi için, tüm detayları planlamanız ve sahnede belirsizlik yaşamamanız çok önemli.

Her planın dinamiği farklıdır. Fakat her sunumun etkili olabilmesi için ortak bir nokta var: anlık gözlem ve doğru plan. Plan sunumdan önce başlayarak sunum sonrasında da devam ederken, gözlem özellikle sunum sırasında gerçekleşir.

Diğer taraftan dinleyicilerin sunuma dahil hissetmesi, sunumdan etkilenmesi ve sunum sonuna kadar dikkatini odaklaması çok kolay bir iş sayılmaz. Başarılı bir sunum planı ile dinleyici ile konuşmacı arasında benzersiz bir iletişim uyumu sağlanabilir. Bu nedenle yukarıdaki adımların her birini özenle ve dikkatle attığınızdan emin olun.